Языки и литературы тюркских народов

28 H. Durgut Karaylar ve Karayca Üzerine Türkiye’de Yapılan Çalişmalara Genel Bir Bakış: Geçmiş-Bugün-Gelecek An Overview of Karaim and Karaim Language studies in Turkey: The Past, the Present and the Future Musevîliğin Karaî inancına mensup bir halk olan Karaylar, Türk dili konuşan halklar içerisinde ilgi çekici bir yere sahiptir. Karayca, geçmişte ve günümüzde Kırım, Ukrayna, Polonya ve Litvanya’da ya- şayan Türk kökenli Karayların konuştuğu dile verilen addır. Türk dilleri sınıflandırmasında Karayca, etnik bakımdan Kıpçak grubu, coğrafî bakımdan ise Kuzey veya Kuzeybatı grubu Türk dilleri içeri- sinde değerlendirilmektedir. Karayca, günümüzde yok olma tehlikesi ile karşı karşıya bulunan dillerden birisidir. Rusya ve Batı türkoloji- sinde Karaylar ve onların konuştukları dil olan Karayca üzerine pek çok çalışma yapılmış olmasına rağmen Türkiye’de bu konuda yeteri kadar çalışma yapıldığını söyleyemek güçtür. Karaylar ve Karayca üzerine Türkiye’de yapılan çalışmaların başlangıcını 20. yüzyılın başlarına kadar götürebiliriz. Fakat bu konuda yapılan ilk çalışmalar genellikle Karayların inançları ve İstanbul Karayları hakkında olmuştur. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasından sonraki ilk yıllarda Karaylar hakkında bazı ya- yınlar yapılmış ve Türkiye kamuoyu bu konuda bilgilendirilmiştir. Kendisi de bir Karay Türkü olan Sereya Şapşal’ın Türk Yılı adlı dergide yayımladığı Kırım Karay Türkleri başlıklı makalesi bu konuda Türkiye’de yayımlanan en önemli çalışmalardan birisidir. Türkiye’de, 20. yüzyılın ortalarından itibaren kesintiye uğrayan Karaylar ve Karayca konusu aynı yüzyılın sonlarında ve günümüz- de tekrar önem kazanmaya başlamıştır. Bu bildiride, öncelikle Türkiye’de Karaylar ve Karayca üzerine geçmişte yapılan çalışmalar tanıtılacak, ardından günümüzde bu ko- nuda yapılan çalışmalar sınıflandırılacaktır. Günümüzde yok olma tehlikesi içinde bulunan dillerden biri olan Karayca üzerine neler ya- pılması gerektiği de ayrıca tartışılacaktır.